شاخص درجه زردی و آهن فعال برای ارزیابی تحمل برخی پایه‌های مرکبات به آهک خاک

در این پژوهش تحمل‌ برخی پایه‌های مرکبات (نارنج، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی-35، گوتو و اسموت‌فلت‌سویل) به آهک کل و فعال به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در خاک‌های منطقه شرق مازندران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک از سوینگل‌سیتروملو و کمترین وزن خشک از نارنج، پایه معمول منطقه حاصل شد. همچنین نتایج میانگین درجه کلروز در این خاک‌ها نشان داد که سوینگل‌سیتروملو بیشترین درجه کلروز داشت و پایه‌های سی-35، کاریزوسیترنج، گوتو، ترویرسیترنج، اسموت‌فلت‌سویل و نارنج به ترتیب بعد از سیتروملو قرار داشتند و با افزایش آهک کل و فعال خاک، میانگین غلظت آهن فعال برگ پایه‌های مختلف کاهش یافت. به طور میانگین از آهن کل برگ‌ها، درصدی که به شکل آهن فعال بود بسیار بیشتر از ریشه‌ها بود. در مقابل میانگین غلظت آهن کل ریشه‌ها بیش از چندین برابر برگ‌ها بود و با افزایش آهک خاک‌ها، درصدی از آهن کل برگ که به شکل فعال بود کاهش نشان داد، اما در ریشه‌ها بر خلاف برگ‌ها، این درصد آهن فعال افزایش یافت. همچنین افزایش آهک فعال خاک، تأثیر معنی‌داری بر غلظت آهن فعال برگ نارنج و اسموت‌فلت‌سویل نداشت. در مقابل، غلظت آهن فعال برگ سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی-35 و گوتو با افزایش آهک فعال کاهش یافت. لذا با توجه به شاخص درجه زردی برگ و شیب کاهش غلظت آهن فعال برگ به ازای هر واحد افزایش آهک فعال، نارنج و اسموت‌فلت‌سویل متحمل‌ترین و سوینگل‌سیتروملو حساس‌ترین پایه به آهک خاک بودند. پایه‌های گوتو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج و سی-35 از نظر حساسیت به ترتیب پس از سوینگل قرار گرفتند.